“Η ιστορία γίνεται βέβαια µε τις γραπτές πηγές. Όταν υπάρχουν. Μπορεί όµως και πρέπει να γίνεται µε οτιδήποτε επιτρέπει στον ιστορικό η επινοητικότητά του να χρησιμοποιήσει. Με λέξεις. Με νοήματα. Με τοπία και κεραµίδια. Μεχωράφια και αγριόχορτα. Με εκλείψεις σελήνης και µε λαιμαριές αλόγων. Με πραγματογνωμοσύνες γεωλόγων πάνω στις πέτρες και µε αναλύσεις μεταλλικών σπαθιών από χηµικούς..”

Ρεπούση, Μ., «Διδακτικές προσεγγίσεις της τοπικής ιστορίας. Ιστορικό ερώτημα και ανάπτυξη σχεδίων εργασίας»

Οι ερευνητικές ομάδες, αφού  συγκέντρωσαν και μελέτησαν το υλικό που σχετίζεται με το θέμα που πραγματεύεται η καθεμία,   προχωρούν σταδιακά στη σύγκριση,  επισήμανση,  αντιπαράθεση,  κριτική,  ερμηνεία  και τελικά στην επιλογή των στοιχείων που τους είναι απαραίτητα για τη σύνθεση των ερευνητικών εργασιών. Ακολουθώντας το σχέδιο δράσης πραγματοποιήθηκε μετά από επικοινωνία και  συνεννόηση,  συνάντηση με τον κ. Ρωμύλο Μαντζούρα, τοπικό ερευνητή και ιστορικό, ο οποίος ανταποκρίθηκε άμεσα και πρόθυμα στην πρόσκληση των ερευνητικών ομάδων για μια συνάντηση  και περίπατο στην παραδοσιακή συνοικία Απόζαρι, στη Βόρεια πλευρά της λίμνης Ορεστιάδας.

Βασικό ζητούμενο της δραστηριότητας  και θέμα  προς διερεύνηση από την δεύτερη ομάδα,  ήταν να βρεθούν πληροφορίες  και να απαντηθούν ερωτήματα για τη ζωή, τη δράση και την συμμετοχή του  ποιητή Αθανάσιου Χριστόπουλου στην διαμόρφωση των προεπαναστατικών αντιλήψεων.  Ως τόπος συνάντησης ορίστηκε το Δημαρχείο Καστοριάς, όπου με αφετηρία και φόντο  τις παρακείμενες εναπομείνασες  βυζαντινές οχυρώσεις ξεκίνησε ο ιστορικός περίπατος στην Οδό Χριστοπούλου, που η αρχή της βρίσκεται δίπλα από το Δημαρχείο. Σκοπός ήταν να προσεγγιστεί η   πατρική οικία (αρχοντικό) του ποιητή που βρίσκεται στο τέλος της οδού, που  είναι ετοιμόρροπη άλλα προβλέπεται η αποκατάσταση της.  

Με βιωματικό και παραστατικό  τρόπο ο κ. Μαντζούρας   οδήγησε τις ερευνητικές ομάδες στον δρόμο που διάβηκε ο ποιητής στα παιδικά του χρόνια, πριν μεταναστεύσει με την οικογένεια του στο Βουκουρέστι. Οι πτυχές της ζωής του ποιητή (πρώτα σχολικά χρόνια στην Καστοριά, σπουδές, εργασία, προσωπική ζωή, επιλογές ως προς τη συμμετοχή του στη Φιλική Εταιρεία, φιλίες, κίνδυνοι)    ξεδιπλώθηκαν με ζωντάνια στα μάτια των νεαρών ερευνητών/τριών, καθώς η γειτονιά με τα παραδοσιακά οικήματα και το  μαρτιάτικο χιόνι, που είχε πέσει την προηγούμενη μέρα,   βοήθησαν ιδιαίτερα στη δημιουργία του κατάλληλου σκηνικού.

Με μικρές στάσεις σε σημεία ενδιαφέροντος, αλλά και με μια μεγαλύτερη στα πεζουλάκια του βυζαντινού  Ναού Αγ. Νικολάου Τζώτζα,   οι αφηγήσεις του κ. Μαντζούρα  ολοκλήρωσαν το πορτραίτο του ποιητή. Πολλές απορίες λύθηκαν και άλλες, νέες  δημιουργήθηκαν, σαν μια προσδοκία  για μελλοντική ενασχόληση με το θέμα. Ο περίπατος ολοκληρώθηκε με την παρατήρηση του ετοιμόρροπου αρχοντικού, που δημιούργησε αλληλοσυγκρουόμενα  συναισθήματα στους μαθητές /τριες και με την ανάγνωση ποιημάτων που επέλεξε ο μαθητής/ερευνητής,  Λάζαρος Αποστολίδης.

Θερμές ευχαριστίες στον Κ. Μαντζούρα!